top of page

Bilgisayarın Temel Yapısı I (Donanım)

Bir bilgisayarda elektronik ve mekanik parçaların bir araya gelmesiyle oluÅŸan fiziksel öÄŸelerin tümüne Donanım (Hardware) adı verilir.

Bilgisayara ilk bakışta dört temel eleman göze çarpar. Bunlar, veri giriÅŸini saÄŸlayan girdi üniteleri klavye ve mouse (fare), bilgilerin iÅŸlendiÄŸi, depolandığı ve tüm diÄŸer parçaların içinde toplandığı kasa ve iÅŸlenen bilgilerin sonucunu görmeye yarayan çıktı ünitesi monitör (ekran)'dır.

İlk Bakışta Bilgisayar...

Çapa 11

Olmazsa Olmaz Parçalar...

Çapa 12

Bilgisayarın dış görünüÅŸünü oluÅŸturan, parçaları dış etkenlere karşı koruyan, kasa olarak ifade edilen kısmı, aslında bilgisayarın temel parçalarını içinde toplayan bir kutu görevi yapmaktadır. Bu kutunun içinde bilgisayarın çalışması için gerekli bir çok parça bulunmaktadır. AÅŸağıda adı geçen parçalar bilgisayarın vazgeçilmez parçalarıdır ve bunlardan bir tanesinin olmaması bilgisayarın kullanılamaması anlamına gelir. 

-Anakart (Mainboard): Bilgisayarın omurgası olarak ifade edilen bu parça, bütün diÄŸer parçaların birbirleriyle baÄŸlatı kurmasını saÄŸlayan bir yöneticilik görevi yapmaktadır. DiÄŸer parçalar anakartın üzerine takılmakta ya da baÄŸlanmaktadır.


-İşlemci (CPU): Bilgisayarın beyni olarak ifade edebileceÄŸimiz, bilgisayardaki temel iÅŸlemleri yapan ve iÅŸlemci adı verilen bu parça, merkezi iÅŸlem ünitesi olarak ifade edilen parçadır. Bilgisayarın iÅŸlem yapabilme yeteneÄŸi olarak ifade edebileceÄŸimiz iÅŸlemciler günümüzde iÅŸlem yapma kapasite ve hızları ile birbirlerinden ayrılmaktadır.


-Hafıza (RAM-ROM): Bilgisayarlarda merkezi iÅŸlem ünitesi tarafından yürütülen emir veya iÅŸlerin ve iÅŸlenen verilerin, iÅŸlemler sürerken (program çalışırken) yerleÅŸtirilip saklandığı ve gerektiÄŸinde ulaşılarak kullanılmasına imkan tanıyan, merkezi iÅŸlem ünitesine baÄŸlı hareket eden birime hafıza veya bellek denir. Hafızanın kullanıcı tarafından kontrol edilebilen yani istenildiÄŸinde veri, emir ve türetilmiÅŸ bilgilerin yazılabildiÄŸi, silinip deÄŸiÅŸtirilebildiÄŸi türüne RAM hafıza, yani rastgele eriÅŸimli hafıza adı verilir. Bilgisayara saÄŸlanan elektrik gücü kesildiÄŸinde RAM hafızada kayıtlı olan her türlü emir, veri ve bilgiler silinip, anında unutulur. Bilgisayarın her zaman kullanmak zorunda olduÄŸu ve enerji kesilmelerinden etkilenmeyen, kullanıcı tarafından müdahale edilemeyen bir baÅŸka çeÅŸit hafıza türü de vardır. Bu hafızaya ROM hafıza adı verilir. ROM hafızanın, baÅŸlangıçta boÅŸ olmasına raÄŸmen sonradan kullanıcı tarafından özel cihaz ve programlar kullanılarak programlanabilen ve istenildiÄŸinde deÄŸiÅŸtirilebilen cinsine EPROM hafıza adı verilir. Bu hafıza bilgisayarda kullanılan renklerin,  günün tarih ve saatinin, klavye bilgilerinin unutulmaması gibi iÅŸlemlerde kullanılır ve bilgisayar kapatılsa, elektrik baÄŸlantısı kesilse dahi kendine yüklenen bilgileri unutmaz.


-Sabitdisk (Harddisk): Kullanıcı tarafından girilen emir ve verilerin ya da bilgisayar tarafından meydana getirilen bilgilerin daha sonraki kullanımlar için saklandığı, depolandığı birim; bilgisayarın kasasının içinde yer alan ve sabit olarak durması sebebiyle sabitdisk olarak adlandırılan ve genel kabul görmüÅŸ adıyla harddisktir. Bilgisayarın yapısı gereÄŸi bilgilerin elektrik enerjisi olmadığında kullanılamıyor olması, bunların daha sonraki kullanımlar için saklanması gereÄŸini ortaya çıkarmıştır. Bu ihtiyaçtan dolayı her bilgisayarda hem bilgilerin saklanması hem de büyük yapıdaki programların kullanılabilmesi için harddiske ihtiyaç vardır.

 
-Ekran Kartı (Graphic Card): Bilgisayar-monitör baÄŸlantısını saÄŸlayan, anakart üzerine takılarak çalışan parçadır.


-Ekran (Monitor): Bilgisayar tarafından yapılan iÅŸlemler sonucunda zaten varolan yapıların ya da oluÅŸturulan bilgi ve sonuçların belirli bir biçimde gözlemlenmesi için kullanılan araçtır. 

​

-Klavye (Keyboard): Bilgisayarın kullanıcı ile arasındaki iletiÅŸimi saÄŸlayan ve dış ortamdaki veri ve bilgilerin bilgisayar ortamına aktarılması iÅŸlemini yapan en önemli araçlardan biridir.


Yukarıda adı geçen parçalar ifade edildiÄŸi gibi bilgisayarın olmazsa olmaz parçalarıdır. Bunlara bir de kasayı ilave etmemiz gerekir. Çünkü bilgisayarın çalışmasını saÄŸlayan elektrik enerjisinin ilk olarak anakarta oradan da bütün parçalara dağılmasını saÄŸlayan güç kaynağı (power supply) kasanın bir parçasıdır.

-DVD Sürücü (DVD Driver): Günümüzde DVD sürücüler CD veya DVD adı verilen bilgi depolama ünitelerinin içinde bulunan bilgileri hem okuyabilme hem de boÅŸ bir CD veya DVD içine bilgi kaydedebilme yeteneÄŸine sahip araçlardır.

 
-Ses Kartı (Sound Card): Temel bir bilgisayarda "biiip" türünde basit sesler duyulabilir. Ancak daha profesyonel, ileri seviye ve kaliteli, yani müzik, efekt ve insan sesi gibi sesleri duyabilmek için mutlaka ses kartına ihtiyaç vardır. Günümüzde çoÄŸunlukla ses kartı anakart üzerinde bütünleÅŸik olarak bulunmaktadır.


-Faks-Modem Kartı (Fax-Modem Card): Temel görevi telefon hattı ile bilgisayar baÄŸlantısını saÄŸlamak olan bu kartın faks kısmı telefon hattı aracılığı ile faks göndermeye veya almaya, modem kısmı ise internete baÄŸlanmaya yarar. Günümüzde modemler bağımsız bir kutu olarak, bilgisayara dışardan baÄŸlanarak kullanılmaktadırlar.

​

-Ethernet Kartı (Ethernet Card): Bilgisayarları birbirine baÄŸlamak gerektiÄŸinde kullanılan karta ethernet kartı adı verilir. Bu kart sayesinde bilgisayarlar arası aÄŸ sistemi kurulmuÅŸ olur. Böylece bir bilgisayarda yapılan iÅŸlemler diÄŸer bilgisayardan da takip edilebilir. Bu kart aynı zamanda aÄŸ sistemindeki ana bilgisayarın internet ortamına baÄŸlı olması ile diÄŸer bilgisayarların da internete baÄŸlanmasına yardımcı olur.

​

Tamamlayıcı Parçalar...

Çapa 13

Çevre Parçaları...

Çapa 14

-Yazıcı (Printer): Çıktı ünitelerinden biri olan yazıcının temel görevi bilgisayar ortamındaki yapıları (yazı, resim vs.) kağıt üzerine aktarmaktır.


-Tarayıcı (Scanner): Yazıcının tersine dış ortamdaki yapıları (yazı, resim vs.) bilgisayar ortamına aktarmak için kullanılan araçlara tarayıcı adı verilir.


-CD/DVD: Kullanıcı tarafından kullanılan bilgilerin daha sonraki kullanımlar için saklandığı, depolandığı birimlerden biri de CD (Compact Disc) veya DVD (Digital Disc)'lerdir Harddiskte olduÄŸu gibi CD/DVD içindeki bilgiler okunabilir ve istenirse baÅŸka bir ortama aktarılabilir. CD/DVD haricen rahatlıkla taşınabilir. Normal bir CD/DVD, ROM yapısında olduÄŸu için harddiskten farklı olarak dolu bir CD/DVD içindeki bilgi deÄŸiÅŸtirilemez, silinemez ve içine yeni bilgiler yüklenemez. Ancak boÅŸ bir CD/DVD içine yeni bilgiler yüklenebilir. Bununla birlikte CD/DVD'lerin ReWritable denilen, tekrar silinip yazılabilen türde olanları da bulunmaktadır.


-Harici Bellek (FlashDisc): USB bellek olarak da adlandırılan flasndiskler bilgilerin daha sonraki kullanımlar için saklandığı, depolandığı harici birimlerden biridir. Küçük, hafif olduÄŸundan çalışma esnasında rahatlıkla sökülüp takılabilir. Flashdiskler sadece bilgisayarın USB giriÅŸine takılı olduÄŸu sürece çalışır durumdadırlar ve harici güç kaynağı veya pil gücüne ihtiyaç duymazlar.


-Harici Sabitdisk (Portable Harddisk): Bilgi depolama araçlarından bir olan harici sabitdiskler genellikle kapladığı alan fazla olan bilgilerin saklandığı, depolandığı harici birimlerden biridir.

​

Önemli bir not; CD/DVD, flashdisk ve harici sabitdisklerin kolay taşınabilir ve bilgi depolama özelliklerinden kaynaklanan, veri transferi ve bilgiyi yedekleme gibi temel iki kullanım amacı vardır.

Bilgisayarda Sürücü Kavramı...

Çapa 15

Bilgisayar tarafından kullanılacak programların, kullanıcı tarafından girilen verilerin ya da bilgisayar tarafından meydana getirilen bilgilerin daha sonraki kullanımlar için saklandığı, depolandığı birimlere bilgi depolama üniteleri, bu ünitelerin kullanılmasını mümkün kılan araçlara da sürücü (driver) denir. 
Bir bilgisayarda çeÅŸitli sürücüler bulunmaktadır. Bunlar Harddisk Sürücü, CD/DVD Sürücü ve Flashdisk Sürücü gibi isimler alır.

-Harddisk Sürücü: Bilgisayarın yapısı gereÄŸi elektrik enerjisi olmadığında kullanılamıyor olması, bilgilerin daha sonraki kullanımlar için saklanması gereÄŸini ortaya çıkarmıştır. Bu ihtiyaçtan dolayı her bilgisayarda hem bilgilerin saklanması, hem de büyük yapıdaki programların kullanılabilmesi için harddiske ihtiyaç vardır. Harddisk hem bilgi depolama ünitesi hem de bir sürücü görevi yapmaktadır. Harddiskin bilgisayardaki karşılığı C: ile ifade edilmektedir. Bu sebepten harddiske C: sürücüsü de denilmektedir. 
Bazı bilgisayarlarda bir harddisk bölümlendirilerek kullanılabilir ya da birden fazla harddisk bulunabilir. Bu durumda bilgisayarda harddiskin diÄŸer parçaları veya diÄŸer harddisk ya da harddiskler sırası ile alfabenin harfleri ile ifade edilir. ÖrneÄŸin, bir bilgisayarda iki harddisk olduÄŸunu ya da bir harddiskin iki parçaya bölündüÄŸünü farzedelim. Bu durumda birinci harddisk C: harfi ile diÄŸeri ise D: harfi ile ifade edilir. Üçüncü veya dördüncü harddiskler ya da harddiskin diÄŸer parçaları takip eden E: ve F: harfleri ile ifade edileceklerdir.

-CD/DVD Sürücüler: Program, veri ve bilgilerin daha sonraki kullanımlar için depolandığı bir baÅŸka birim CD/DVD'lerdir. CD/DVD'lerin kullanılabilmesi ilgili sürücünün bulunmasına baÄŸlıdır.  
CD/DVD sürücünün bilgisayardaki karşılığı harddisk sayısına ya da harddiskin bölümlendirilmesine baÄŸlıdır. Standart yani tek harddisk olan bilgisayarlarda CD/DVD sürücü D: harfi ile ifade edilir. EÄŸer kullanılan bilgisayar birden fazla harddisk bulunan bir bilgisayarsa harddiskleri ifade eden harfleri takibeden ilk harf CD/DVD sürücüyü gösterecektir. EÄŸer kullanılan bilgisayarda iki adet CD/DVD sürücü varsa bu araçlar da harddiski takibeden harflerden birini üstlenecektir. Bu iÅŸlem bilgisayarın sistemi tarafından otomatik olarak ayarlanır ancak isterse kullanıcılar bu harf sistemine kendi istekleri doÄŸrultusunda müdahale ederek sürücüleri istedikleri gibi harflendirebilirler.

​

-Flashdisk ya da Harici Harddisk Sürücüler: DiÄŸer bilgi depolama üniteleri FlashDisk ya da Harici Harddisk'lerdir. Bu bilgi depolama ünitelerinin kullanılabilmesi için bilgisayarlarda USB giriÅŸleri bulunur. USB giriÅŸine takılan birimler aynen bir harddisk gibi kullanılabilir. Bu birimlerin harddisklerden en önemli farkı ve temel amacı kolaylıkla taşınabilir olmalarıdır.
 

FlashDisk ya da Harici Harddisklerin bilgisayardaki karşılığı diÄŸer sürücülerin sayısı ve durumuna göre takip eden harf ile ifade edilmektedir. ÖrneÄŸin, bir harddisk ve bir CD/DVD sürücü bulunan bir bilgisayara bir flaÅŸdisk takılırsa E: ifadesi ile karşılık bulacaktır. Bu iÅŸlem bilgisayarın sistemi tarafından otomatik olarak ayarlanır ancak isterse kullanıcılar bu harf sistemine kendi istekleri doÄŸrultusunda müdahale ederek sürücüleri kendileri harflendirebilirler.

​

​

​

-Kapasite: Burada bilgi depolama üniteleri olarak Harddisk, CD/DVD ile Flashdisk karşılaÅŸtırılacaktır. Kapasite açısından bakıldığında en fazla kapasiteye sahip olan sürücünün harddisk olduÄŸu görülür. Günümüzde üretimi süren en küçük harddiskin kapasitesi 1 TB civarında olduÄŸu bilinmektedir. Standart bir CD içinde yaklaşık 700 MB'lık bilgi taşıyabilir. Son zamanlarda CD'ye göre kullanımı artan DVD'lerin kapasitesi ise  standart olarak 4,7 GB ile 8,5 GB arasında deÄŸiÅŸmektedir. Daha büyük kapasiteli DVD'ler de vardır. Günümüzde flashdisklerin kapasiteleri de 256 GB'a kadar ulaÅŸmaktadır.


-Taşınabilirlik: Burada bilgi depolama üniteleri olarak Harddisk, CD/DVD ile Flashdisk karşılaÅŸtırılacaktır.  Bilgilerin transferi açısından düÅŸünüldüÄŸünde FlaÅŸdiskler içine yazılıp silinme özelliÄŸine sahip oldukları ve kolay taşınabilirlikleri açısından en uygun olan bilgi depolama ünitesidir. CD/DVD'ler de kolay taşınabilirler. Ancak günümüzde standart CD/DVD'lere bilgi yazıp silmek için ReWritable özelliÄŸi taşıyan CD/DVD kullanmak gerekir. Harddiskler ise bilgisayarın içinde sabit durmaları ve elektronik aksam bakımında bilgisayara baÄŸlı olmaları açısından bakıldığında taşınması uygun olmayan araçlardır.


-Hız: Bu karşılaÅŸtırmada sürücüler; Harddisk sürücü, Flashdisk ve CD/DVD sürücü olarak dikkate alınacaktır. Bilgiye ulaÅŸma açısından bakıldığında en hızlı olan sürücü harddisktir. Hardddiski Flashdisk takip eder. Bilginin büyüklüÄŸü ile ters orantılı olan transfer hızı CD/DVD sürücülerde oldukça iyidir.

 
-Fiyat: Burada bilgi depolama üniteleri olarak Harddisk, CD/DVD ile Flashdisk karşılaÅŸtırılacaktır. En pahalıdan en ucuza doÄŸru bir sıralama yapılırsa;
1 TB büyüklüÄŸünde bir Harddisk yaklaşık $70, 16
GB kapasite bir Flashdisk 20 ₺, bir boÅŸ DVD yaklaşık 50 krÅŸ civarındadır. Fiyatlar 2017 yılı fiyatlarıdır.


-Güvenilirlik: Burada bilgi depolama üniteleri olarak Harddisk, CD/DVD ile Flashdisk karşılaÅŸtırılacaktır. Burada bilgiyi koruma açısından düÅŸünüldüÄŸünde en güvenilir olan ünite Harddisk olarak karşımıza çıkmaktadır. Güvenilirlik açısından bakıldığında Harddiski FlaÅŸdisk izler. DiÄŸer bilgi depolama ünitesi CD/DVD ise fiziksel ortamla bir arada oldukları için her an bozulma ve içindeki bilgileri kaybetme riski ile karşı karşıyadır. CD/DVD potansiyel suçlu gibi görülmelidir. Bu sebeple CD/DVD'de saklanacak bir bilginin en az bir kopyasının her zaman için diÄŸer bir bilgi depolama ünitesinde özellikle de harddiskte bulundurulmasında büyük yarar vardır.


-Genel Kullanım: Burada bilgi depolama üniteleri olarak Harddisk, CD/DVD ile FlaÅŸdisk karşılaÅŸtırılacaktır.
 

Harddisk kendisi de bir sürücü olması sebebiyle üzerinde her istenildiÄŸinde okuma, yazma, deÄŸiÅŸtirme ve silme iÅŸlemleri yapılabilir. 
Harddisk'te olduÄŸu gibi Flashdisk kendisi de bir sürücü olması sebebiyle üzerinde her istenildiÄŸinde okuma, yazma, deÄŸiÅŸtirme ve silme iÅŸlemleri yapılabilir. Yeter ki USB giriÅŸine takılı olsun.

 

CD/DVD kullanabilmek için ilgili sürücünün bilgisayarda bulunması gerekir. GeçmiÅŸte CD-ROM veya DVD-ROM sürücüler ROM özelliÄŸinden dolayı CD/DVD'lerde bulunan bilgileri sadece okuyabilir veya veri transferi yapabilirlerdi. CD/DVD'ye bilgi yazabilmek için CD/DVD Writer denilen araçlara ihtiyaç duyulurdu. Günümüzde DVD Sürücüler her okuma hem de yazma özelliÄŸine sahip olduklarından her iki iÅŸlemi de yapabilmektedirler. 
Yaygın olarak kullanılan CD/DVD'lerin sadece bir kez yazılabilme (write once) özellikliÄŸi bulunmaktadır. Bu sebeple tam olarak dolu olan CD/DVD'lerde bulunan bilgiler silinemez ve üzerine yeni bilgiler yazılamaz. Bu iÅŸlemler yapılmak istenirse ReWritable özellikte CD/DVD edinmek gerekir.

​

Çapa 16

Bilgi Depolama Üniteleri ve Sürücülerin KarşılaÅŸtırılması...

Klavye Bilgisi...

Çapa 17

Bilgisayar ile kullanıcı arasındaki en önemli iletiÅŸim araçlarından olan klavye, kullanıcının ne yapmak istediÄŸini bilgisayara ileten bir veri girdi ünitesidir. Günümüzde veri girdi ünitesi olarak kullanılan mouse ve benzeri araçların yaygınlaÅŸmasına raÄŸmen, klavye hala bilgisayardaki temel etkileÅŸim aracı olma özelliÄŸini sürdürmektedir. Daktiloyu andıran görünümünün altında baÅŸka iÅŸlemleri de yapmaya yarayan görevler içermektedir. Bu sebeple klavye üzerinde bulunan tuÅŸları genel tuÅŸlar (harf, sayı ve iÅŸaret tuÅŸları) ve özel tuÅŸlar olarak gruplandırmak uygun olacaktır. 
 

Klavyeye daktilodan geçen en önemli özellik görünüm açısından tuÅŸların klavye üzerine dağılımıdır. Klavyenin ortasında harfleri içeren tuÅŸlar bulunur. Bunların baÅŸlangıç harfi Q ise o klavye Q klavye, F ise o kalvye F klavye olarak adlandırılır. Günümüzde bilgisayarlarda en yaygın olarak kullanılan klavye Q klavyedir. Harf tuÅŸlarının etrafında sayı ve iÅŸaret tuÅŸları bulunmaktadır. Klavyenin diÄŸer tuÅŸları ise her biri deÄŸiÅŸik bir veya birkaç görevi ifa eden özel tuÅŸlardır. AÅŸağıda bu özel tuÅŸlar sıra ile açıklanmıştır.


-Enter: Klavyede saÄŸ orta kısma yakın bir yerde bulunan ve üzerinde ENTER yazan ya da köÅŸeli bir okla ifade edilen bu tuÅŸun temel görevi klavye ile yapılan bilgi giriÅŸinin ya da iÅŸlemin bittiÄŸinin bilgisayara bildirilmesidir. Kısaca bilgisayar sistemiyle kullanıcı arasındaki iletiÅŸimin merkez tuÅŸu denilebilir. Enter tuÅŸunun yazı yazma programlarındaki görevi ise yeni bir paragrafa geçiÅŸtir.


-Space: Klavyenin alt ortasında yer alan, uzun çubuk görünümündeki ve yazı yazma iÅŸlemlerinde bir karakterlik boÅŸluk bırakmaya yarayan bu tuÅŸa Space, BoÅŸluk ya da Ara tuÅŸu denilmektedir. Windows ortamında ve bazı programlarda seçme, iÅŸaretleme elemanı olarak da kullanılır.


-Shift ve Caps Lock: Klavyenin saÄŸ ve sol tarafında iki adet olan Shift tuÅŸu, içi boÅŸ yukarı ok görüntüsü ya da üzerinde SHIFT yazar ÅŸekilde ifade edilir. Normal ÅŸartlarda klavyede harf tuÅŸları direk kullanıldığında harfler küçük harf olarak yazılacaktır. Herhangi bir harf yazılırken Shift tuÅŸuna basılı tutulup o harf tuÅŸuna basılacak olursa harf, büyük harf olarak yazılır. Shift tuÅŸunun diÄŸer bir görevi ise klavyede bazı tuÅŸların üzerinde ikincil görevlerin yazılmasını saÄŸlamaktır. Shift tuÅŸu tek başına hiç bir görev yapmaz. Kullanımı sırasında Shift tuÅŸuna basılı tutup diÄŸer tuÅŸa basmak gerekir. Caps Lock tuÅŸu ise basılıp bırakma ve klavyenin saÄŸ üst köÅŸesindeki ışığın yanması ile devreye giren bir tuÅŸtur. Görevi sadece harflere etkili olup onların sürekli büyük harf ÅŸeklinde yazılmasını saÄŸlamaktır.


-Tab: Klavyenin solunda Caps Lock tuÅŸunun üzerinde bulunan saÄŸ ve solu gösteren oklarla ifade edilen veya üzerinde TAB yazan bu tuÅŸun diÄŸer adı Sekme tuÅŸu olarak bilinmektedir. Tab tuÅŸunun ilk görevi yazı yazma programlarında paragraflarda satır başı yapmaktır. DiÄŸer görevi pencereli yapılarda alanlar arası geçiÅŸ tuÅŸu olmasıdır. ÖrneÄŸin bir form doldurulurken Adınız alanına bilgiyi girdikten sonra Soyadınız alanına geçiÅŸ için Tab tuÅŸu kullanılır. GeçiÅŸ iÅŸlemi saat yönündedir, ancak Tab tuÅŸu Shift tuÅŸu ile birlikte kullanılırsa geçiÅŸ yönü saat yönünün tersine dönecektir.

 
-Esc: Klavyenin sol üst köÅŸesinde bulunan bu tuÅŸ iÅŸletim sistemi düzeyinde tanımsızdır. ÇoÄŸu programda ise temel görevi olan çıkış amacıyla kullanılır. ancak bu tuÅŸ her programda çıkış iÅŸlemini gerçekleÅŸtirmeyebilir.


-Ctrl: Shift tuÅŸu gibi klavyenin saÄŸ ve sol alt kısmında yer alan bu tuÅŸ CTRL harfleriyle ifade edilir ve yine Shift gibi tek başına kullanılmaz. Birlikte kullanıldığı tuÅŸ ile birlikte her programda farklı bir görev veya fonksiyon yerine getirir.


-Alt: Klavyenin sol alt kısmında yer alan bu tuÅŸ ALT harfleriyle ifade edilir. Tek başına kullanıldığında menülü ortamlarda menüyü aktif hale getirme iÅŸlemini yapar. Ctrl tuÅŸu gibi kullanılabilir. Yani birlikte kullanıldığı tuÅŸ ile birlikte her programda farklı bir görev veya fonksiyon ifa eder.


-Alt Gr: Klavyenin saÄŸ alt kısmında yer alan bu tuÅŸ ALT Gr harfleri ile ifade edilir. Herhangi bir tuÅŸun saÄŸ alt köÅŸesinde bir ifade varsa o ifadenin yazılması için Alt Gr tuÅŸuna ihtiyaç duyulur. Shift tuÅŸu gibi basılı tutularak diÄŸer tuÅŸa basılma marifetiyle kullanılır. 


-Fonksiyon TuÅŸları: Klavyede en üstte tek sıra halinde sıralanmış F1'den F12'ye kadar numaralandırılmış bu tuÅŸlar, her programda deÄŸiÅŸen kendine verilmiÅŸ görevleri yerine getirirler. ÖrneÄŸin, F1 tuÅŸu kullanılan programda o programla ilgili yardım menüsünü ekrana çıkarır.


-Backspace: Enter tuÅŸunun üzerinde sola doÄŸru ok iÅŸareti ile ifade edilen tuÅŸun görevi yazı yazma programlarında imlecin solundaki karakteri silmektir.

 
-Delete: Aslında temel silme tuÅŸu Delete tuÅŸudur. Enter tuÅŸunun sağında bulunan ve DEL ya da DELETE ÅŸeklinde ifade edilen bu tuÅŸ yazı yazma programlarında imlecin solundaki karakteri silmek için kullanıldığı gibi bilgisayar ortamında diÄŸer silme iÅŸlemleri için de kullanılır.


-Insert: Delete tuÅŸunun üzerinde bulunan ve INS ya da INSERT ÅŸeklinde ifade edilen bu tuÅŸ bilgisayar açıldığı anda devrededir. Insert tuÅŸu o ana kadar yazılmış olan karakterlerin arasına yeni karakterler yazılmak istendiÄŸinde kullanılır. Insert tuÅŸu devrede deÄŸilse yazma iÅŸleminde yeni karakterler yazılırken yazının saÄŸ tarafında yer alan mevcut karakterler silinecektir.


-Yön TuÅŸları: Ä°mleç bilgisayarda klavye ile müdahale edilebilen ortamlarda görünen yanıp sönen ince çizgi ÅŸeklindeki görünümdür. Ekran bir sayfa gibi düÅŸünüldüÄŸünde imleç kullanıcıya nerede olduÄŸunu ifade eden bir araç olarak kabul edilebilir. İşte ekranda imleci yönlendirmek için klavyenin saÄŸ orta kısmında üzerinde dört yönü gösteren oklar bulunan tuÅŸlar kullanılır. Bu tuÅŸlar sadece imleci deÄŸil bazı programlarda programa mudahaleyi ve yönlendirmeyi mümkün kılan tuÅŸlardır. 
 

Ayrıca yön tuÅŸlarının üzerindeki tuÅŸ grubu içinde yer alan END, HOME, PAGE UP, PAGE DOWN tuÅŸlarının da yönlendirme görevi vardır.


-Nümerik Klavye: Harf dizelerinin bulunduÄŸu klavyenin saÄŸ tarafında görünüÅŸ olarak hesap makinesini andıran bir klavye bölümü vardır. Nümerik Klavye adı verilen bu bölümün temel görevi sayısal iÅŸlemlerin daha hızlı yapılabilmesini saÄŸlamaktır. Bu bölüm sayesinde sayıların ve iÅŸlem iÅŸaretlerinin birbirine yakın olması sebebiyle matematiksel iÅŸlemlerin yapılması daha hızlı ve kolay gerçekleÅŸecektir. Ancak bütün bunlar Num Lock düÄŸmesinin aktif, yani üzerindeki ışığın yanıyor olmasına baÄŸlıdır. EÄŸer Num Lock aktif deÄŸilse nümerik tuÅŸlar üzerindeki diÄŸer görevler etkin olacaktır.


-Windows TuÅŸları: Space tuÅŸunun saÄŸ ve solunda bulunan, üzerinde uçan pencere resmi bulunan bu tuÅŸların görevi Windows ortamında BaÅŸlat Menüsü'nü açmaktır. SaÄŸdaki Ctrl tuÅŸunun solunda yer alan tuÅŸun görevi ise Windows ortamında mouseun saÄŸ tuÅŸ görevini (kısayol menü açma iÅŸlemini) yapmaktır.

 
-Print Screen: Insert tuÅŸunun üzerinde bulunan ve temel görevi ekran görüntüsünü direk yazıcıdan kağıda dökmek gibi görünen bu tuÅŸun artık bu amaç için kullanıldığı söylenemez. Günümüzde bu tuÅŸ daha çok o an ekranda görünen her ÅŸeyi görüntü olarak kopyalamak (panoya almak) iÅŸlemi için kullanılmaktadır. Daha sonra bu görüntü yapıştırmak kaydıyla herhangi bir Windows uygulamasında kullanılabilir.


-Pause: Print Screen tuÅŸunun bulunduÄŸu yerde olan bu tuÅŸ bilgisayarın yaptığı iÅŸlemleri dondurur. Herhangi bir tuÅŸa basıldığında iÅŸlem devam edecektir. Her zaman bu görevi yaptığı söylenemez.

​

bottom of page